Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh vừa tiếp nhận và xử trí thành công một trường hợp bệnh nhân ung thư tai mũi họng tái phát, trong tình trạng nguy kịch do khối u xâm lấn gây hẹp gần như toàn bộ đường thở. Ca phẫu thuật mở khí quản chủ động và mở dạ dày qua da được thực hiện đồng thời đã giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn nguy hiểm, cải thiện chất lượng sống và tạo điều kiện chăm sóc lâu dài.

Tiền sử bệnh và tình trạng nhập viện

Bệnh nhân nữ, 69 tuổi, có tiền sử ung thư amidan trái được chẩn đoán từ năm 2020, đã điều trị hóa trị và xạ trị tại đơn vị chuyên khoa ung thư. Năm 2024, trong một lần tái khám tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh, phát hiện thêm ung thư vòm họng giai đoạn sớm và tiếp tục được chuyển đến cơ sở chuyên khoa để điều trị.

Trong lần tái khám định kỳ gần đây nhất, một sự cố bất ngờ đã xảy ra. Khi đang trao đổi với bác sĩ, bệnh nhân uống một ngụm nước và đột ngột bị sặc, dẫn đến tình trạng suy hô hấp cấp, tím tái và ngưng thở. Đội ngũ y tế Bệnh viện Vạn Hạnh đã phản ứng tức thời, tiến hành cấp cứu ngay tại chỗ, ổn định sinh hiệu cho bệnh nhân và chuyển thẳng đến Khoa Hồi sức tích cực (ICU), phòng HDU (High Dependency Unit) của bệnh viện để theo dõi và điều trị chuyên sâu.

Sự cố sặc nước này là dấu hiệu cảnh báo cho một vấn đề nghiêm trọng đối với sức khoẻ bệnh nhân. Qua quá trình thăm khám kỹ lưỡng và hội chẩn liên tục, các bác sĩ phát hiện ra căn nguyên thực sự:

• Ung thư amidan trái tái phát: Khối u không chỉ tái phát mà còn xâm lấn sâu vào vùng đáy lưỡi bên trái và lan xuống vùng vùng hạ hầu – thanh quản.
• Ung thư vòm họng tiến triển: Khối u tiếp tục phát triển, xâm lấn lan rộng vào vòm mũi họng, khẩu cái mềm và lưỡi gà bên trái.

“Thanh môn được xem như “cửa ngõ” của đường hô hấp. Bình thường, chỉ không khí mới được phép đi qua thanh môn. Khi bất kỳ dị vật nào khác – kể cả nước, nước bọt hoặc dịch dạ dày – lọt vào, thanh môn sẽ phản xạ đóng chặt, gây co thắt thanh quản. Nếu tình trạng co thắt kéo dài, bệnh nhân có thể nhanh chóng rơi vào suy hô hấp, ngưng thở, sau đó ngưng tim và tử vong.” – BS.CKII Cát Huy Quang – PGĐ, Trưởng khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Vạn Hạnh

Ở bệnh nhân này, do khối u xâm lấn đường thở, gây chèn ép và làm hẹp gần như toàn bộ đường hô hấp trên của bệnh nhân. Hiện tượng hít sặc xảy ra thường xuyên và lặp đi lặp lại. Đây chính là yếu tố làm cho người bệnh luôn ở trong tình trạng nguy kịch, khó có thể tự duy trì hô hấp ổn định nếu không được can thiệp mở khí quản.

Quyết định can thiệp mở khí quản chủ động

Theo dõi tại phòng HDU, vào ban đêm bệnh nhân vẫn có những cơn co thắt thanh quản, hít sặc đột ngột diễn ra liên tiếp, khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng tím tái. Điều này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người bệnh mà còn tạo ra áp lực tâm lý nặng nề cho người thân khi phải chứng kiến.

Trước nguy cơ suy hô hấp cấp đe dọa tính mạng của bệnh nhân này, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh đã tổ chức hội chẩn liên khoa toàn viện, với sự tham gia của các chuyên khoa Tai Mũi Họng, Gây mê hồi sức, Hồi sức tích cực, Ngoại khoa và Nội soi tiêu hóa,… 

Các bác sĩ nhận định rằng việc mở đường thở là chỉ định bắt buộc và cấp thiết. Phương án tối ưu được đưa ra là mở khí quản chủ động (dự phòng) – một can thiệp phẫu thuật tạo một đường thở nhân tạo qua cổ, đi thẳng vào khí quản. Việc thực hiện trong điều kiện chủ động sẽ đảm bảo tỷ lệ an toàn và thành công cao hơn rất nhiều so với việc phải mở khí quản cấp cứu trong tình huống bệnh nhân suy hô hấp.

Sau nhiều lần trao đổi, giải thích cặn kẽ về mức độ nguy hiểm của bệnh và lợi ích của việc can thiệp, gia đình bệnh nhân đã thấu hiểu và đồng ý thực hiện phẫu thuật với tất cả niềm tin và hy vọng.

Thách thức chuyên môn

Trước khi tiến hành phẫu thuật, các bác sĩ đã tổ chức thảo luận kỹ lưỡng để xây dựng quy trình và kế hoạch thực hiện chi tiết, trong đó bao gồm cả phương án dự phòng cho những tình huống xấu nhất có thể xảy ra. Đặc biệt, nguy cơ co thắt thanh quản và suy hô hấp cấp ngay trên bàn mổ luôn được đặt ra.

Để tránh trường hợp này thì phải thực hiện phẫu thuật mở khí quản khẩn cấp và đặt thành công canuyn vào khí quản vỏn vẹn trong đúng 3 phút. Nhận định là là một thách thức rất khó cho các Bác Sĩ – Phẫu thuật viên vì áp lực cả thời gian cũng như kỹ thuật phải có độ chính xác rất cao 

Ngoài ra, tình trạng cơ thể của bệnh nhân cũng là thách thức lớn. Khi đường thở của người bệnh bị khối u xâm lấn, biến dạng và cực kỳ nhạy cảm. Bất kỳ một kích thích nhỏ nào trong quá trình đặt nội khí quản đều có thể gây co thắt thanh quản, dẫn đến ngạt thở.

Bệnh nhân đã trải qua xạ trị vùng cổ trước đó. Toàn bộ cấu trúc da, mô dưới da và các lớp cơ vùng cổ trước – vị trí cần phẫu thuật – đều đã bị biến đổi, xơ hóa nghiêm trọng, mất đi sự đàn hồi bình thường. Điều này khiến việc bóc tách để xác định và tiếp cận khí quản trở nên vô cùng khó khăn, tăng nguy cơ chảy máu và tổn thương các cấu trúc lân cận như động mạch cảnh, thuỳ đỉnh phổi.

Với kinh nghiệm dày dạn, BS.CKII Cát Huy Quang – Phó Giám đốc Bệnh viện, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, phẫu thuật viên chính – đã quyết định chọn đường mổ giữa cổ. Đây là đường tiếp cận an toàn nhất, đi vào khoang tự nhiên của cơ thể, không cần dùng nhiều đến dụng cụ bóc tách, giúp hạn chế tối đa nguy cơ chảy máu, cho phép ekip nhanh chóng tiếp cận khí quản.

Ca phẫu thuật mở khí quản trong 3 phút đồng thời mở dạ dày trong 1 lần gây mê

Ekip phẫu thuật do BS.CKII Cát Huy Quang – Phó Giám đốc, Trưởng khoa Tai Mũi Họng trực tiếp thực hiện. Quá trình mở khí quản và đặt ống nội khí quản diễn ra đúng kế hoạch, nhanh chóng chỉ trong đúng 3 phút, các bước kỹ thuật được thực hiện chính xác, không chảy máu, Canuyn khí quản được đặt đúng vị trí.

Ngay sau khi mở khí quản thành công, nhận thấy các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân rất ổn định, ekip đã quyết định hội chẩn nhanh và tiến hành thêm thủ thuật mở thông dạ dày qua da (PEG) trong cùng một lần gây mê. Việc này nhằm giải quyết triệt để vấn đề dinh dưỡng lâu dài cho bệnh nhân, giúp gia đình chăm sóc dễ dàng hơn và tránh cho bệnh nhân phải chịu thêm một lần gây mê đầy rủi ro trong tương lai.

Thành công nhờ sự chuẩn bị & phối hợp đa chuyên khoa

Thành công của ca phẫu thuật là minh chứng rõ ràng cho sự phối hợp chặt chẽ và chuyên nghiệp giữa các khoa, phòng tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh – từ khâu thăm khám, chẩn đoán, hội chẩn liên chuyên khoa, đến chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, nhân lực và triển khai phẫu thuật.

BS.CKII Cát Huy Quang – Phó Giám đốc, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, cho biết:

“Đây là một ca phẫu thuật phức tạp, đòi hỏi kinh nghiệm chuyên môn cao và sự phối hợp nhịp nhàng của nhiều ekip. Thành công đạt được không chỉ nhờ kỹ thuật phẫu thuật chính xác mà còn nhờ sự chuẩn bị chu đáo và tinh thần đoàn kết của toàn bộ tập thể.”

Trường hợp này đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi sát bệnh nhân ung thư sau điều trị, cũng như vai trò thiết yếu của can thiệp kịp thời trong cấp cứu đường thở. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống hồi sức – phẫu thuật hiện đại, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh luôn sẵn sàng tiếp nhận, xử trí hiệu quả các ca bệnh phức tạp, đặt sự an toàn và chất lượng sống của người bệnh làm ưu tiên hàng đầu.

Để bảo vệ sức khỏe lâu dài, người dân nên chủ động thăm khám và tầm soát ung thư định kỳ. Quý khách có thể tham khảo các gói khám tầm soát ung thư tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh tại đây

Nếu cần tư vấn chi tiết hoặc đặt hẹn, vui lòng để lại thông tin bên dưới. Đội ngũ của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ, đồng hành cùng quý khách trong hành trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe.