Theo Tổ chức Y tế thể giới (WHO) cứ 30 giây trôi qua thế giới sẽ có một người bệnh đái tháo đường bị cắt cụt chân cho biến chứng bàn chân đái tháo đường. Bàn chân của người bệnh có thể bị các biến dạng, viêm loét  và nặng hơn là hoại tử. Việc chăm sóc bàn chân người bệnh đái tháo đường rất quan trọng nhằm phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

Loét bàn chân ở người bệnh đái tháo đường có thể bắt đầu bằng một vết thương ở  bàn chân, như đạp lên dị vật, phồng rộp chân do đi giày không vừa vặn. Ở người không mắc bệnh tiểu đường vết thương thường sẽ tự lành.

Nguyên nhân gây biến chứng bàn chân ở người bệnh tiểu đường

• Loét bàn chân thường gặp ở đầu bàn chân, ngón chân cái, gót chân hay các vết chai ở chân, giữa các ngón chân.
• Tổn thương thần kinh ngoại biên: xảy ra phổ biến ở người bệnh đái tháo đường, gây suy giảm khả năng cảm nhận các cảm giác đau, nóng, lạnh ở bàn chân. Điều này dẫn đến việc người bệnh không nhận ra bàn chân của mình bị tổn thương, chỉ đến lúc bàn chân sưng to hoặc nhiễm trùng nặng, lúc này việc điều trị dần trở nên khó khăn.
• Tổn thương mạch máu: xơ vữa động mạch ở người bệnh đái tháo đường và các mạch máu bị hẹp hoặc tắc sẽ làm giảm lượng máu đến bàn chân. Khiến các vết loét lâu lành.
• Nhiễm trùng: Lượng đường trong máu cao ở người bệnh đái tháo đường tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Chỉ cần một vết thương nhỏ cũng có thể gây ra loét và nhiễm trùng, thêm vào đó sự lưu thông máu đến bàn chân kém khiến các vết thương lâu lành hơn. Nếu nhiễm trùng kết hợp với thiếu máu thì nguy cơ gây cắt cụt chi là rất cao.
• Chai chân hoặc các vết phồng rộp ở chân nếu không được chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến viêm loét. Nếu vết chai này đỏ và gây đau hoặc da chân đổi màu hoặc tiết dịch có mùi hôi… thường là dấu hiệu chỉ điểm bạn có thể mắc bệnh đái tháo đường.

Nhận diện biến chứng bàn chân người bệnh đái tháo đường

Các triệu chứng ban đầu bao gồm: bàn chân có cảm giác ê buốt, khô rát, hoặc cảm giác bàn chân lạnh buốt (do giảm tưới máu), đôi khi cảm giác nóng (do viêm xương hay nhiễm trùng). 

Người bệnh quan sát thấy da bàn chân khô, nứt nẻ, rụng lông, teo cơ vùng cẳng chân và mô bàn chân. Người có tổn thương bàn chân đái tháo đường có thể xuất hiện các vết bóng nước tự nhiên, hoại tử đen ở một số vị trí trên vùng da bàn chân, các vị trí đầu ngón, các vết nứt da.

Có các vết loét dưới dạng trầy xước. vết thương lan rộng tại chỗ, gây nhiễm trùng. 

Triệu chứng toàn thân đi kèm với các vết thương bàn chân ở người bệnh đái tháo đường như: các biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, sốt cao, nặng hơn có thể dẫn đến các bệnh cấp tính của nhiễm trùng toàn thân, kèm với các triệu chứng của tăng đường huyết.

Người bệnh đái tháo đường nên chăm sóc bàn chân như thế nào?

Chăm sóc bàn chân tốt giúp người bệnh tiểu đường có thể phòng tránh được biến chứng bàn chân. (1) 

• Kiểm tra bàn chân thường xuyên: kiểm tra cả những kẽ chân, kẽ móng xem có vết xước, vết chai sạn, vết rộp, da có bị khô nứt, bị đỏ, nóng 
• Vệ sinh bàn chân sạch sẽ, rửa chân mỗi ngày, chú ý sau khô với khăn thật nhẹ nhàng, không cọ xát mạnh
• Sử dụng các loại kem giữ ẩm da, chú ý vùng gót chân và không thoa lên kẽ chân
• Bảo vệ đôi chân với giày và tất. Mang giày thoải mái vừa vặn. Không nên mang dép kẹp vì có thể gây loét ở giữa ngón cái và ngón thứ hai.
• Giữ cho mạch máu được lưu thông dễ dàng hơn: Nâng cao chân bằng 1 chiếc ghế khác khi ngồi; Không ngồi bắt chéo chân quá lâu; Không đi những đôi vớ chật hoặc thắt nút quanh cổ chân; Cử động ngón chân trong 5 phút 2-3 lần trong ngày
• Người bệnh tiểu đường cần kiểm tra tình trạng sức khỏe thường xuyên tại bệnh viện giúp nhận biết sớm các vấn đề và biến chứng tiềm ẩn, thông qua thăm khám bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị và quản lý hiệu quả. 

Nếu không xuất hiện các dấu hiệu của biến chứng bàn chân đái tháo đường, các bác sĩ vẫn khuyên các đối tượng trong nhóm nguy cơ dưới đây đặc biệt là người bệnh đái tháo đường vẫn nên đến kiểm tra sức khỏe định kỳ tại bệnh viện. 

• Nhóm người bệnh Đái tháo đường: Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc đái tháo đường, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là quan trọng để theo dõi và quản lý tình trạng của bạn, bao gồm cả tình trạng bàn chân.
• Tiền sử gia đình có người mắc đái tháo đường hoặc biến chứng bàn chân do đái tháo đường, bạn có nguy cơ cao hơn và cần kiểm tra sức khỏe để đánh giá nguy cơ và nắm bắt kịp thời các vấn đề có thể xảy ra.
• Tuổi tác: Người cao tuổi thường có nguy cơ cao hơn mắc đái tháo đường và mắc các biến chứng liên quan đến bàn chân. Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị các vấn đề liên quan.
• Yếu tố nguy cơ khác: Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ khác như béo phì, tiểu đường gia đình, huyết áp cao, tình trạng tổn thương da hoặc lịch sử về vết thương không lành, cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện và quản lý tình trạng bàn chân.

__________________________

📥 Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”
⏱⏱ Trên 2️⃣0️⃣ năm kinh nghiệm chữa trị đồng hành cùng bạn bảo vệ sức khỏe:
📞 Hotline 0️⃣2️⃣8️⃣.3️⃣8️⃣6️⃣3️⃣.2️⃣5️⃣5️⃣3️⃣
🌐 Website benhvienvanhanh.vn
🏫 Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh