Tại Việt Nam, ung thư vẫn là một thách thức sức khỏe lớn với ngành y tế với khoảng 200.000 ca mắc mới và 82.000 trường hợp tử vong mỗi năm. Riêng ung thư phổi đứng thứ ba về tỷ lệ mắc nhưng lại chiếm vị trí thứ hai về tỷ lệ tử vong, cho thấy tính chất nguy hiểm của căn bệnh này. 

Đối mặt với thực trạng đó, ngành y học điều trị ung thư đã không ngừng phát triển các phương pháp điều trị mới. Vượt qua những hạn chế về tác dụng phụ của hóa trị và xạ trị truyền thống, các liệu pháp tiên tiến như điều trị miễn dịch và đặc biệt là liệu pháp nhắm trúng đích (Targeted Therapy) đã ra đời. 

Những liệu pháp này mang lại hiệu quả đột phá, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng cho nhiều bệnh nhân, giúp điều trị ung thư lên đến 90%, trong đó ung thư phổi là gần 70%.

Liệu pháp nhắm trúng đích mở ra kỷ nguyên điều trị ung thư cá thể hóa, hiệu quả hơn và giảm thiểu độc tính. Tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh, chúng tôi cũng đã ứng dụng những tiến bộ y học này để mang lại lựa chọn điều trị tối ưu cho người bệnh.

Liệu Pháp Nhắm Trúng Đích Là Gì?

Liệu pháp nhắm trúng đích là phương pháp điều trị ung thư sử dụng các loại thuốc được thiết kế đặc biệt để tấn công vào những phân tử (gen, protein) đặc hiệu cần thiết cho sự phát triển và tồn tại của tế bào ung thư. 

Khác với hóa trị truyền thống tác động lên tất cả các tế bào đang phân chia nhanh (bao gồm cả tế bào ung thư và tế bào lành), liệu pháp nhắm trúng đích hoạt động như một “chìa khóa” chỉ mở được “ổ khóa” đặc biệt trên tế bào ung thư hoặc môi trường vi mô nuôi dưỡng khối u. Điều này giúp tiêu diệt tế bào ung thư một cách chọn lọc hơn, hạn chế tổn thương đến các mô lành xung quanh.

Cơ Chế Hoạt Động Của Thuốc Điều Trị Đích

Thuốc điều trị đích hoạt động thông qua nhiều cơ chế phân tử, bao gồm:

1. Ức chế tín hiệu tăng trưởng: Nhiều tế bào ung thư phát triển mạnh nhờ các tín hiệu bất thường. Thuốc đích có thể chặn các thụ thể trên bề mặt tế bào hoặc các protein truyền tín hiệu bên trong tế bào, ngăn chặn lệnh “tăng trưởng và phân chia”. 

Ví dụ điển hình là các thuốc ức chế EGFR trong ung thư phổi hoặc HER2 trong ung thư vú.

1. Ngăn chặn sự hình thành mạch máu mới (Angiogenesis inhibitors): Khối u cần nguồn cung cấp máu để phát triển. Một số thuốc đích ngăn chặn việc hình thành các mạch máu mới nuôi dưỡng khối u, khiến khối u bị “bỏ đói” và ngừng phát triển.
2. Kích hoạt hệ miễn dịch tấn công tế bào ung thư: Một số loại thuốc đích (đặc biệt là các kháng thể đơn dòng) có thể gắn vào tế bào ung thư, đánh dấu chúng để hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt.
3. Gây chết tế bào theo chương trình (Apoptosis): Thuốc đích có thể can thiệp vào các con đường sinh học khiến tế bào ung thư tự hủy diệt.
4. Vận chuyển độc chất trực tiếp đến tế bào ung thư: Một số kháng thể đơn dòng được gắn kết với hóa chất hoặc chất phóng xạ, hoạt động như một “phương tiện vận chuyển” đưa tác nhân gây độc đến chính xác tế bào ung thư.

Ai Có Thể Áp Dụng Liệu Pháp Nhắm Trúng Đích Trong Điều Trị?

Không phải tất cả bệnh nhân ung thư đều phù hợp với liệu pháp nhắm trúng đích. Điều kiện tiên quyết là khối u của người bệnh phải mang “đích” (target) phân tử cụ thể mà thuốc có thể nhắm tới. Để xác định điều này, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu như:

• Xét nghiệm đột biến gen: Phân tích DNA của khối u để tìm các đột biến gen đặc hiệu (ví dụ: EGFR, ALK, ROS1 trong ung thư phổi; BRAF trong u hắc tố).
• Xét nghiệm dấu ấn sinh học protein: Xác định sự biểu hiện quá mức của một số protein trên bề mặt tế bào ung thư (ví dụ: HER2 trong ung thư vú).

Các bác sĩ chuyên khoa tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh sẽ tư vấn và chỉ định các xét nghiệm cần thiết dựa trên loại ung thư, giai đoạn bệnh và tình trạng cụ thể của từng người bệnh để đưa ra quyết định điều trị phù hợp nhất.

Xem thêm: Phương pháp tầm soát phát hiện ung thư

Các Loại Thuốc Điều Trị Đích Phổ Biến

Có hai nhóm thuốc điều trị đích chính:

1. Thuốc phân tử nhỏ (Small-molecule drugs): Có kích thước đủ nhỏ để đi vào bên trong tế bào ung thư và tác động lên các đích nội bào. Thường được dùng dưới dạng viên uống.
2. Kháng thể đơn dòng (Monoclonal antibodies): Là các protein lớn hơn, thường hoạt động trên các đích ở bề mặt tế bào hoặc trong môi trường xung quanh khối u. Thường được dùng dưới dạng tiêm hoặc truyền tĩnh mạch.

Ưu Điểm và Hạn Chế Của Liệu Pháp Nhắm Trúng Đích

Ưu điểm:

• Hiệu quả cao: Ở những bệnh nhân có đích phân tử phù hợp, liệu pháp này thường mang lại hiệu quả đáp ứng tốt hơn so với hóa trị đơn thuần.
• Ít độc tính hơn hóa trị: Do tác động chọn lọc hơn, nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng của hóa trị (rụng tóc, nôn ói nặng, suy tủy xương) thường ít gặp hoặc nhẹ hơn.
• Điều trị cá thể hóa: Lựa chọn thuốc dựa trên đặc điểm sinh học riêng của khối u từng bệnh nhân.

Hạn chế:

• Không phải ai cũng phù hợp: Chỉ những bệnh nhân có “đích” phân tử cụ thể mới có thể sử dụng.
• Kháng thuốc: Tế bào ung thư có thể phát triển các cơ chế mới để né tránh tác động của thuốc sau một thời gian điều trị.
• Tác dụng phụ riêng: Mặc dù thường nhẹ hơn hóa trị, thuốc đích vẫn có thể gây ra các tác dụng phụ đặc trưng như phát ban da, tiêu chảy, mệt mỏi, tăng men gan, ảnh hưởng tim mạch (tùy loại thuốc).
• Chi phí: Một số loại thuốc đích có chi phí khá cao.

Quản Lý Tác Dụng Phụ

Việc theo dõi và quản lý tác dụng phụ là rất quan trọng khi điều trị bằng thuốc đích. Tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh, đội ngũ y bác sĩ và dược sĩ lâm sàng sẽ theo dõi chặt chẽ tình trạng của bệnh nhân, tư vấn cách xử trí các tác dụng phụ thường gặp và can thiệp kịp thời khi cần thiết. Bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ bất kỳ triệu chứng bất thường nào gặp phải trong quá trình điều trị.

Xem thêm: Phương pháp tầm soát phát hiện ung thư

Liệu pháp nhắm trúng đích đã và đang cách mạng hóa việc điều trị nhiều loại ung thư như ung thư phổi, vú, đại trực tràng, u hắc tố, bệnh bạch cầu và nhiều loại khác. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực y học cá thể hóa.

Tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh, chúng tôi cam kết cập nhật và ứng dụng các phương pháp điều trị tiên tiến nhất, bao gồm liệu pháp nhắm trúng đích, nhằm mang lại cơ hội điều trị tốt nhất, cải thiện chất lượng sống và kéo dài thời gian sống còn cho bệnh nhân ung thư.

Nếu bạn hoặc người thân cần tư vấn về các lựa chọn điều trị ung thư, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ y bác sĩ của chúng tôi!

——————————————————

Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”

Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong nối dài, P.12, Q.10, Tp.HCM

Hotline: (+84) 028 3863 2553 – (+84) 028 3863 2554

Website: benhvienvanhanh.vn

Email: benhvienvanhanh@gmail.com