Căng thẳng do nhiệt xảy ra khi cơ thể chúng ta quá nóng và không thể tự hạ nhiệt.
Hình ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Trong cơ thể chúng ta có ba cơ chế tự nhiên để tự điều hòa nhiệt: hô hấp, bài tiết mồ hôi và sự co/giãn mạch máu làm thay đổi lưu lượng máu. Đôi khi các cơ chế phòng vệ này làm việc quá sức sẽ ảnh hưởng đến hệ thống điều hòa nhiệt độ cơ thể. Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên kèm theo hệ thống điều hòa thân nhiệt bị rối loạn làm cho cơ thể dễ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt: phát ban, chuột rút, nặng hơn có thể kiệt sức, ngất xỉu, nguy hiểm nữa có thể gây đột quỵ hoặc tử vong.
Nội dung | Phát ban do nhiệt | Chuột rút do nhiệt | Kiệt sức do nhiệt | Ngất do nhiệt/ngất xỉu | Đột quỵ do nhiệt |
Khái niệm | Xảy ra khi da bị kích thích do đổ mồ hôi quá nhiều. Thường xảy ra nhất trong môi trường nóng ẩm, nơi mồ hôi không thể bay hơi dễ dàng. Phát ban có thể bao phủ một vùng rộng lớn và có thể bị nhiễm trùng, cả hai đều gây khó chịu. | Co thắt cơ, xảy ra khi cơ thể cạn kiệt muối và độ ẩm. | Xảy ra khi cơ thể mất quá nhiều nước và muối, thường là do đổ mồ hôi quá nhiều và không tiêu thụ đủ chất lỏng. (Thường xảy ra nhất ở nhiệt độ cao, độ ẩm cao và hoạt động gắng sức). | Một giai đoạn chóng mặt thường xảy ra khi đứng lâu hoặc đứng dậy đột ngột khi đang ngồi hoặc nằm. Phổ biến nhất ở những người không quen làm việc trong điều kiện nóng. | Xảy ra khi cơ thể không thể điều chỉnh nhiệt độ. Cơ chế tiết mồ hôi thất bại và cơ thể không còn khả năng tản nhiệt dư thừa. Đột quỵ do nhiệt có thể dẫn đến tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong nếu không được điều trị ngay lập tức. |
Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp | Kích ứng hoặc ngứa, xuất hiện dưới dạng các vết sưng hoặc cụm màu đỏ hoặc hồng hoặc mụn nước nhỏ. | Chuột rút, đau hoặc co thắt cơ. (Thường gặp nhất ở vùng bụng, cánh tay hoặc chân.) Những hiện tượng này có thể xảy ra trong hoặc sau khi làm việc. | Đổ mồ hôi quá nhiều, suy nhược hoặc mệt mỏi, da nhợt nhạt ẩm ướt (đôi khi đỏ bừng), nhức đầu, buồn nôn, chóng mặt, khó chịu, khát nước, nhiệt độ cơ thể tăng cao. | Mất ý thức trong thời gian ngắn, chóng mặt, choáng váng, da đổ mồ hôi với nhiệt độ cơ thể bình thường và không có dấu hiệu say nắng hoặc kiệt sức vì nóng. | Lú lẫn, thay đổi trạng thái tinh thần, nói ngọng, mất ý thức, co giật, da khô nóng |
Phải làm gì | – Giữ vùng da phát ban sạch sẽ và khô ráo
– Sắp xếp bệnh nhân đến nơi mát hơn, ít ẩm hơn – Bột talc không mùi có thể giúp giảm triệu chứng – Tránh dùng các loại kem và lotion vì chúng có thể giữ ấm và ẩm cho da khiến các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn. |
– Dừng hoạt động ngay lập tức
– Di chuyển họ đến nơi mát mẻ – Nạn nhân nên uống nước và ăn nhẹ (Tốt nhất là chất lỏng thay thế carbohydrate – điện giải) cứ sau 15 đến 20 phút. – Nghỉ ngơi vài giờ trước khi trở lại hoạt động. – Nếu không cải thiện, đưa bệnh nhân đến Bệnh viện để được thăm khám. |
– Di chuyển nạn nhân đến nơi mát hơn
– Nếu hoàn toàn tỉnh táo, cho nạn nhân uống dung dịch điện giải (đồ uống thể thao) và tránh dùng caffeine – Giải tán đám đông
|
– Gọi 115 để được chăm sóc khẩn cấp (Ở lại với nạn nhân cho đến khi được chăm sóc).
– Gọi người hổ trợ, di chuyển nạn nhân đến nơi râm mát hoặc mát mẻ – Kiểm tra đường thở. Nếu bệnh nhân ngưng tim, ngưng thở phải tiến hành sơ cứu sơ bộ (giải tán đám đông, nới lỏng quần áo, hô hấp nhân tạo (nếu cần).
|
Làm việc trong điều kiện nóng bức khiến người lao động có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt và khiến họ làm việc chậm hơn và kém năng suất hơn. Vì vậy, ngăn ngừa stress nhiệt sẽ bảo vệ sức khỏe người lao động, cải thiện sự an toàn và tăng năng suất của họ!
Hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sau để giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng liên quan đến nhiệt:
– Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày và chất điện giải.
– Tránh đồ uống có chứa rượu, soda, caffeine
– Mặc quần áo rộng rãi, nhẹ nhàng, sáng màu
– Sắp xếp lịch làm việc và thời gian nghỉ ngơi phù hợp
– Hạn chế đến những nơi đông người trong thời tiết nóng bức.
Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết” Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong nối dài, P.12, Q.10, Tp.HCM Hotline: (+84) 028 3863 2553 – (+84) 028 3863 2554 Website: benhvienvanhanh.vn Email: benhvienvanhanh@gmail.com |
Tài liệu tham khảo:
DoL, U. S. (2011). United States Department of Labor. Mine Safety and Health Administration, MSHA Handbook Series: Accident/Illness Investigations Procedures, Handbook Number: PH11-I-1.
The University of Iowa. Heat Stress. Web: https://ehs.research.uiowa.edu/occupational/heat-stress