028 38632 553
Bs. CK1. Nguyễn Vũ Nguyên – Khoa Da liễu
“ Nhất dáng, nhì da ” quan điểm đó của ông bà ta từ ngày xưa vẫn đúng cho tới nay. Khi chất lượng cuộc sống của đại đa số người dân được nâng cao, sự quan tâm đến hình thức bên ngoài của mỗi người lại càng nhiều hơn. Một nỗi ám ảnh đối với đa số thanh thiếu niên, làm xấu đi làn da đang đầy sức sống là mụn trứng cá.
Từ “mụn trứng cá” dùng để chỉ những tổn thương nang lông xuất hiện ở tuổi thiếu niên, liên quan tới sự tăng tiết bã nhờn và sự hình thành nhân trứng cá.
Bệnh rất phổ biến, thường gặp ở thiếu niên và người lớn trẻ với những mức độ nặng nhẹ thay đổi theo từng người.
Biểu hiện đa dạng
• Nhân trứng cá: gồm hai loại
Mụn đầu trắng : những điểm nhỏ màu trắng
Mụn đầu đen: là những chấm đen, từ 1 – 3mm, khi nặn với ngón tay sẽ ra một sợi nhỏ chất bã màu vàng có đầu màu đen.
• Nang nhỏ: tổn thương nhô cao nhẹ, màu trắng, đường kính khoảng 2-3mm, thường ở hai má và cằm.
• Sẩn: vùng da nhô cao, đường kính nhỏ hơn 5mm, màu đỏ, chắc, đôi khi bóp đau.
• Mụn mủ: thường là những sẩn có chứa mủ ( mủ ở phần đỉnh của sẩn )
• Nốt: tổn thương viêm có diễn tiến mưng mủ và để sẹo. Đường kính lớn hơn 10mm, thường gặp trong mụn trứng cá nặng.
• Bọc mủ lớn
Mặc dù bệnh trứng cá không gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân, nhưng lại gây ảnh hưởng rất lớn lên chất lượng cuộc sống khi mà bệnh chủ yếu gặp ở lứa tuổi dậy thì. Bệnh gây cảm giác bất an, bối rối khi giao tiếp, thậm chí có thể gây ra tình trạng trầm cảm.
Cần kiên trì khi chữa bệnh
Điều trị tại chỗ: chúng ta có thể sử dụng thuốc thoa, có nhiều lọai thuốc thoa, tùy theo tình trạng của người bệnh mà bác sĩ có thể kê những lọai thuốc thích hợp : Rétinoides; Peroxide de benzoyle; Urée 10%; Erythromycine 2%…
Nếu bạn dự định mang thai, hay đang có thai hoặc cho con bú, nên thông báo với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc ( kể cả thuốc thoa ).
Đường uống: kháng sinh;thuốc viên ngừa thai.
Những phương pháp trị liệu khác: có thể sử dụng các liệu pháp như ánh sáng xanh, laser, để hỗ trợ việc điều trị mụn trứng cá.
Chăm sóc da đúng cách là một trong những bước hết sức quan trọng trong quá trình điều trị mụn trứng cá:
Bỏ thói quen sờ tay lên mặt, nặn, hút, hoặc lễ mụn vì sẽ gây đỏ và tạo sẹo trên da.
Cần tránh sử dụng các sản phẩm gây bít tắc lỗ chân lông như dùng mỹ phẩm, đội nón chặt, để tóc che phủ mặt trong thời gian dài, đổ mồ hôi nhiều.
Chọn lựa các sản phẩm làm sạch, dưỡng da phù hợp: các sản phẩm làm sạch nhẹ nhàng không gây kích ứng cho da, không chứa cát nhám; các sản phẩm dưỡng da có ghi chú “ non – acnegenic ” (không tạo mụn) hoặc “non – comedogenic ” (không tạo cồi ).
Nên rửa mặt bằng nước sạch 2 – 3 lần mỗi ngày. Khi làm sạch da không nên dùng khăn chà xát vì như thế sẽ làm trầy xước da mà chỉ nên rửa nhẹ nhàng bằng tay, sau đó thấm khô nước bằng khăn sạch.
Chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ, hợp lý:
Có chế độ ăn giảm ngọt và béo, ăn nhiều trái cây tươi, nhất là những lọai quả có màu đỏ như dâu tây, dưa hấu. Hạn chế các sản phẩm sữa có nguồn gốc động vật.
Ngủ đúng giờ, tránh thức khuya.
Tạo một đời sống tinh thần lành mạnh, hạn chế stress và mất ngủ.
Bảo vệ da chống nắng: hạn chế đi nắng; đeo khẩu trang; đội nón rộng vành bằng vải màu sậm; bôi kem chống nắng.
Nên kiên trì đi tái khám đúng theo lời dặn của bác sĩ da liễu.
Có thể phối hợp nhiều phương pháp điều trị như thuốc thoa, thuốc uống và các phương pháp hỗ trợ như chiếu ánh sáng xanh, chiếu tia laser, lột da.
Không nên tự ý sử dụng thuốc theo lời khuyên của bạn bè, người quen, bởi vì việc điều trị rất khác nhau giữa bệnh nhân này và bệnh nhân khác, nó phụ thuộc vào tuổi và giới tính, các yếu tố nguy cơ, đặc điểm da, loại mụn…
Để mụn trứng cá không còn là nỗi ám ảnh của tuổi dậy thì, ngoài việc tuân thủ theo một chế độ điều trị thích hợp, chính bản thân mỗi người bệnh còn phải có một chế độ sinh hoạt ăn uống, nghỉ ngơi thật hợp lý, lành mạnh.
Các yếu tố ảnh hưởng đến làn da của bạn
Ánh sáng mặt trời: có khả năng gây ra một số biến đổi trên da
– Làm gia tăng tình trạng đỏ da, tùy thuộc vào thời gian và cường độ phơi da dưới ánh sang mặt trời. Ở mức độ nặng, đỏ da được xem như tình trạng bỏng do ánh sáng mặt trời.
– Gia tăng tình trạng sạm da.
– Tăng sự sinh sản các tế bào sừng của da.
– Gây lão hóa da.
– Có thể gây ung thư da.
– Làm khởi phát hay nặng thêm một số bệnh da.
Tuổi: khi chúng ta lớn tuổi, mọi hoạt động sống trong cơ thể đều giảm dần, độ đàn hồi và săn chắc da cũng giảm. Từ 25 tuổi trở đi làn da chúng ta đã bắt đầu bị lão hóa.
Khí hậu: thời tiết lạnh, khô sẽ làm cho làn da trở nên khô và nứt nẻ nhiều hơn.
Yếu tố tinh thần, xã hội: stress, rối loạn giấc ngủ, áp lực công việc nặng nề, làm việc quá sức…làn da sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng rất dễ phát sinh mụn trứng cá.
Yếu tố nghề nghiệp: người làm việc trong môi trường ẩm, nóng, tiếp xúc trực tiếp với dầu mỡ… cũng dễ phát sinh và làm mụn trứng cá nặng thêm. Cần phải cải thiện môi trường và điều kiện làm việc ở những bệnh nhân này, thậm chí phải đổi nghề.
Các thay đổi về nội tiết hoặc các bệnh lý nội tiết: phụ nữ, trẻ em mụn trứng cá có thể là biểu hiện của rối loạn nội tiết, phụ nữ có thể kèm theo các triệu chứng như: rậm lông, béo phì, kinh nguyệt không đều. Do đó, điều trị bệnh nội tiết, thì việc chữa mụn trứng cá mới có hiệu quả.
Sử dụng mỹ phẩm không thích hợp và lạm dụng các mỹ phẩm có chứa corticoid: có rất nhiều loại mỹ phẩm trôi nổi có chất corticoid. Khi mới dùng, sẽ thấy da sáng đẹp nhưng dùng một thời gian kéo dài sẽ gây teo da, giãn mạch, mụn trứng cá xuất hiện với tình trạng rất nghiêm trọng. Cần phải ngưng sử dụng những loại thuốc này.
Chế độ ăn uống: chế độ ăn uống nhiều đường, chất béo, ăn cay nóng, uống rượu, sử dụng nhiều sữa và các chế phẩm từ sữa (phô mai, sô cô la) sẽ làm tình trạng mụn trứng cá nặng thêm. Một số rối loạn tiêu hóa cũng góp phần gia tăng xuất hiện mụn trứng cá. Bên cạnh đó, lượng nước chúng ta uống mỗi ngày cũng rất quan trọng đối với làn da. Bổ sung đầy đủ lượng nước mỗi ngày và một chế độ ăn nhiều rau củ quả, sẽ giúp cho làn da của chúng ta thật khỏe mạnh và tươi trẻ.
Vì sao bị mụn trứng cá
• Tăng tiết bã nhờn: do tác động của một chất nội tiết sinh dục, vì thế mụn trứng cá là bệnh rất phổ biến ở tuổi dậy thì. Đây chính là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển các tổn thương trứng cá. Da nhờn, bóng như có dầu, chủ yếu ở hai mũi, hai má và phần trên ngực.
• Sừng hóa phễu: làm tắc nghẽn đường ra, gây ứ đọng chất bã nhờn.
• Viêm nang lông: do vi trùng Propionibacterium acnes.
• Mụn trứng cá có thể xuất hiện do trầy xước : đây là dạng trứng cá thường gặp ở những cô gái trẻ, có thói quen hay cạo trứng cá nhỏ, biến dạng thành trầy xước, đóng mày, để lại sẹo gây mất thẩm mỹ.
• Ngoài ra mụn trứng cá còn có thể xuất hiện sau khi sử dụng một số loại thuốc: thuốc ngừa thai, corticoides, thuốc kháng lao, vitamin B12, thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm, các thuốc ức chế miễn dịch.
