1. Giới thiệu
Bệnh cường giáp là một rối loạn nội tiết phổ biến liên quan đến tuyến giáp, tuyến giáp nằm ở phía trước cổ và đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chuyển hóa cơ thể thông qua việc sản xuất hormone tuyến giáp. Khi tuyến giáp hoạt động quá mức, nó sản xuất quá nhiều hormone, dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.

2. Cường giáp là gì?
Cường giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất hormone giáp trạng (T3 và T4) ở mức cao hơn bình thường. Những hormone này điều chỉnh nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể, bao gồm tốc độ trao đổi chất, nhịp tim, và nhiệt độ cơ thể. Sự gia tăng hormone này có thể dẫn đến sự rối loạn trong nhiều chức năng cơ thể.

3. Nguyên nhân nào dẫn tới bệnh Cường giáp?
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra bệnh cường giáp, bao gồm:
– Bệnh Basedow: Nguyên nhân phổ biến nhất của cường giáp. Bệnh Basedow là một bệnh tự miễn trong đó hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, dẫn đến việc sản xuất quá mức hormone tuyến giáp.
– Viêm tuyến giáp: Viêm tuyến giáp có thể gây ra sự giải phóng đột ngột của hormone tuyến giáp vào máu.
– Bướu giáp đa nhân: Một số u bướu tuyến giáp có thể sản xuất hormone giáp trạng một cách độc lập, dẫn đến cường giáp.
– Sử dụng quá nhiều hormone tuyến giáp: Việc sử dụng hormone giáp nhân tạo để điều trị bệnh tuyến giáp có thể dẫn đến cường giáp nếu liều lượng quá cao.

4. Cơ chế nào gây ra bệnh Cường giáp?
Cơ chế chính của cường giáp liên quan đến sự gia tăng sản xuất hormone T3 và T4 bởi tuyến giáp. Các hormone này thúc đẩy quá trình trao đổi chất, làm tăng tốc độ tiêu hao năng lượng và ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ thể. Khi nồng độ hormone giáp trong máu quá cao, nó làm gia tăng hoạt động của các cơ quan và hệ thống, dẫn đến những triệu chứng lâm sàng của cường giáp.

5. Dấu hiệu nhận biết bệnh Cường giáp
Các dấu hiệu và triệu chứng của cường giáp có thể rất đa dạng và thường bao gồm:
– Tăng cân nhanh chóng hoặc giảm cân không lý do
– Nhịp tim nhanh và đánh trống ngực
– Run tay
– Nóng và đổ mồ hôi nhiều
– Mệt mỏi và khó ngủ
– Kích thích và lo âu
– Rối loạn tiêu hóa

Hình minh họa dấu hiệu nhận biết bệnh Cường giáp. Nguồn: Internet.

6. Biến chứng nào sẽ xảy ra nếu cường giáp không được phát hiện, điều trị và kiểm soát tốt?
a. Tim mạch: rối loạn nhịp tim (rung nhĩ, tăng nguy cơ đột quỵ), suy tim sung huyết.
b. Loãng xương: xương yếu và dễ gãy.
c. Bất thường mắt: bệnh Basedow sẽ gây lồi mắt, mắt sưng và đỏ, nhạy cảm ánh sáng, nhìn mờ, nhìn đôi và nặng nề nhất là mù.
d. Bão giáp: là biến chứng hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong. Bão giáp thường xảy ra trên người bệnh cường giáp không điều trị hoặc điều trị chưa ổn định và có yếu tố thúc đẩy như phẫu thuật, nhiễm trùng, chấn thương…

7. Cách xử lý khi chúng ta phát hiện bệnh cường giáp
a. Khám và đánh giá y tế: Khám Bác sĩ chuyên khoa Nội tiết để đánh giá các triệu chứng và thực hiện các xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu đo nồng độ hormone giáp (TSH, T3, T4), siêu âm tuyến giáp, hoặc xét nghiệm hình ảnh khác.

b. Theo dõi và chăm sóc lâu dài:
– Tuân thủ theo phác đồ điều trị của Bác sĩ chuyên khoa Nội tiết
– Theo dõi định kỳ và kiểm tra mức hormone giáp là rất quan trọng để đảm bảo tình trạng bệnh được kiểm soát và không có biến chứng.

8. Kết luận
Bệnh cường giáp là một tình trạng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận diện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng để quản lý bệnh hiệu quả và cải thiện sức khỏe tổng thể. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ về bệnh cường giáp, hãy thăm Bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tài liệu tham khảo:
– American Thyroid Association. (2022). “Hyperthyroidism.” Retrieved from [American Thyroid Association] (https://www.thyroid.org/hyperthyroidism/)
– National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2023). “Hyperthyroidism.” Retrieved from [NIDDK] (https://www.niddk.nih.gov/health-information/endocrine-diseases/hyperthyroidism)
– Thyroid Foundation of Canada. (2023). “Hyperthyroidism.” Retrieved from [Thyroid Foundation of Canada] (https://www.thyroid.ca/hyperthyroidism)

(Tư vấn chuyên môn bài viết BS Đặng Thiên Phụng
khoa Nội bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh)