028 38632 553
Bs.CK1. Bùi Thị Dung – Khoa Phụ Sản
Bệnh viện Đa Khoa Vạn Hạnh
1- Thế nào là thai ngoài tử cung :
2- Nguyên nhân gây thai ngoài tử cung:
– Tiền căn phẫu thuật trên vòi trứng.
– Tiền căn bị thai ngoài tử cung
– Tiền căn viêm nhiễm vòi trứng
– Dính vòi trứng do nhiễm trùng sau nạo hút thai, nhiễm trùng hậu sản, viêm ruột thừa, bệnh lạc nội mạc tử cung.
– Dị tật bẩm sinh vòi trứng.
– Khối u phần phụ, u xơ tử cung.
– Tiền căn mổ bắt con.
– Sử dung thuốc ngừa thai một thành phần, hút thuốc lá, bất thường về phôi, thụt rửa âm đạo
3- Diễn tiến của thai ngoài tử cung:
Nếu không phát hiện sớm, thai ngoài tử cung có thể sẩy hoặc vỡ khối thai gây chảy máu trong ổ bụng từ lượng ít đến nhiều có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
4- Làm thế nào để phát hiện sớm thai ngoài tử cung:
Việc phát hiện sớm và chính xác thai ngoài tử cung là rất cần thiết để điều trị kịp thời nhằm làm giảm tỉ lệ tử vong. Vì vậy phải đến bệnh viện khám ngay khi có
1 trong 3 dấu hiệu sau:
-Trễ kinh: có thể từ vài ngày đến vài tuần.
– Rong huyết: thường ra huyết âm đạo kéo dài , lượng ít và đen sậm có thể nhầm lẫn với hiện tượng rong kinh.
– Đau bụng dưới: đau lâm râm hoặc đột ngột đau nhói vùng bụng dưới, đau có thể giảm tạm thời với thuốc giảm đau nhưng khi hết tác dụng của thuốc thì sẽ đau trở lại .
Đồng thời cũng cần kết hợp các phương pháp cận lâm sàng như xét nghiệm Beta-hCG máu hoặc nước tiểu thấy có thai .Siêu âm ngã âm đạo,siêu âm màu, …,để phát hiện sớm thai ngoài tử cung nhất là thai ngoài tử cung chưa vỡ.
5- Các phương pháp điều trị thai ngoài tử cung:
Thai ngoài tử cung không thể phát triển như thai bình thường vì vậy nguyên tắc điều trị là phải làm cho khối thai tự tiêu hoặc phải lấy đi khối thai ( qua phẫu thuật ).
Tùy theo tình trạng mất máu của người bệnh ,khối thai to hay nhỏ , chưa vỡ hay đã vỡ mà sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau.
Đối với thai ngoài tử cung chưa vỡ (chưa có chảy máu hoặc chỉ có ít máu trong ổ bụng ), có thể:
– Điều trị nội khoa: dùng thuốc đặc hiệu tiêm trực tiếp vào khối thai hoặc gián tiếp qua đường máu để làm khối thai tự tiêu. Phương pháp này phải được thực hiện tại bệnh viện vì cũng có khi khối thai vẫn tiếp tục phát triển sau khi dùng thuốc bắt buộc phải điều trị phẫu thuật.
– Điều trị phẫu thuật nội soi là phương pháp ưu tiên trong điều trị phẫu thuật thai ngoài tử cung hiện nay vì tính ưu việt như vết mổ nhỏ # 1 cm , thời gian nằm viện ngắn ( 2 ngày ) và tính thẫm mỹ cao .Qua nội soi có thể bảo tồn tai vòi ( chỉ lấy khối thai và giữ nguyên tai vòi ) nhất là ở những người chưa đủ số con hoặc cắt bỏ tai vòi nếu tổn thương không thể bảo tồn được.
Điều trị thai ngoài tử cung đã vỡ:
Phẫu thuật nội soi nếu tình trạng bệnh nhân ổn định hoặc mổ hở nếu đã có choáng , có thể truyền máu hoặc không tùy vào lượng máu mất và thể trạng của bệnh nhân, phẫu thuật có thể bảo tồn hoặc cắt bỏ tai vòi tùy thuộc vào tổn thương ở tai vòi ).
Tại BV Vạn Hạnh trong năm 2010 tỉ lệ phẫu thuật nội soi thai ngoài tử cung là 91,6% trong khi mổ hở chỉø 8,4% vì đến muộn trong tình trạng choáng ( máu mất từ 1200ml đến 1900ml ) trong đó một nửa số bệnh nhân mổ hở phải truyền máu.
Vì vậy khi có các dấu hiệu nghi ngờ thai ngoài tử cung ( trễ kinh , rong huyết , đau bụng ) cần phải đến khám ngay tại bệnh viện để được phát hiện sớm khi thai ngoài tử cung chưa vỡ sẽ giảm được tình trạng mất máu , tăng khả năng giữ lại vòi trứng và giúp rút ngắn thời gian hồi phục sau mổ cho người bệnh.
6- Phòng ngừa thai ngoài tử cung:
Thai ngoài tử cung là một trong những nguyên nhân gây vô sinh. Do đó để giảm tỉ lệ thai ngoài tử cung phải giữ vệ sinh phụ nữ tốt , khám và điều trị hiệu quả các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, hạn chế các trường hợp nạo phá thai , quan hệ tình dục an toàn nhằm phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng là biện pháp hữu hiệu nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý phụ khoa.
Thai ngoài tử cung là thai phát triển ở bên ngoài tử cung như ở vòi trứng, buồng trứng, ổ bụng, cổ tử cung.
Thai ngoài tử cung có tầm ảnh hưởng rất lớn trong việc chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ trong tuổi sinh sản nói riêng và sức khỏe cộng đồng nói chung.
Ở Việt Nam tỉ lệ thai ngoài tử cung ngày càng tăng # 1-2%.
Tỉ lệ này ở BV Vạn Hạnh là 1% trong tổng số các trường hợp mang thai.
Thai ngoài tử cung có tầm ảnh hưởng rất lớn trong việc chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ trong tuổi sinh sản nói riêng và sức khỏe cộng đồng nói chung.
Ở Việt Nam tỉ lệ thai ngoài tử cung ngày càng tăng # 1-2%.
Tỉ lệ này ở BV Vạn Hạnh là 1% trong tổng số các trường hợp mang thai.
2- Nguyên nhân gây thai ngoài tử cung:
– Tiền căn phẫu thuật trên vòi trứng.
– Tiền căn bị thai ngoài tử cung
– Tiền căn viêm nhiễm vòi trứng
– Dính vòi trứng do nhiễm trùng sau nạo hút thai, nhiễm trùng hậu sản, viêm ruột thừa, bệnh lạc nội mạc tử cung.
– Dị tật bẩm sinh vòi trứng.
– Khối u phần phụ, u xơ tử cung.
– Tiền căn mổ bắt con.
– Sử dung thuốc ngừa thai một thành phần, hút thuốc lá, bất thường về phôi, thụt rửa âm đạo
3- Diễn tiến của thai ngoài tử cung:
Nếu không phát hiện sớm, thai ngoài tử cung có thể sẩy hoặc vỡ khối thai gây chảy máu trong ổ bụng từ lượng ít đến nhiều có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
4- Làm thế nào để phát hiện sớm thai ngoài tử cung:
Việc phát hiện sớm và chính xác thai ngoài tử cung là rất cần thiết để điều trị kịp thời nhằm làm giảm tỉ lệ tử vong. Vì vậy phải đến bệnh viện khám ngay khi có
1 trong 3 dấu hiệu sau:
-Trễ kinh: có thể từ vài ngày đến vài tuần.
– Rong huyết: thường ra huyết âm đạo kéo dài , lượng ít và đen sậm có thể nhầm lẫn với hiện tượng rong kinh.
– Đau bụng dưới: đau lâm râm hoặc đột ngột đau nhói vùng bụng dưới, đau có thể giảm tạm thời với thuốc giảm đau nhưng khi hết tác dụng của thuốc thì sẽ đau trở lại .
Đồng thời cũng cần kết hợp các phương pháp cận lâm sàng như xét nghiệm Beta-hCG máu hoặc nước tiểu thấy có thai .Siêu âm ngã âm đạo,siêu âm màu, …,để phát hiện sớm thai ngoài tử cung nhất là thai ngoài tử cung chưa vỡ.
5- Các phương pháp điều trị thai ngoài tử cung:
Thai ngoài tử cung không thể phát triển như thai bình thường vì vậy nguyên tắc điều trị là phải làm cho khối thai tự tiêu hoặc phải lấy đi khối thai ( qua phẫu thuật ).
Tùy theo tình trạng mất máu của người bệnh ,khối thai to hay nhỏ , chưa vỡ hay đã vỡ mà sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau.
Đối với thai ngoài tử cung chưa vỡ (chưa có chảy máu hoặc chỉ có ít máu trong ổ bụng ), có thể:
– Điều trị nội khoa: dùng thuốc đặc hiệu tiêm trực tiếp vào khối thai hoặc gián tiếp qua đường máu để làm khối thai tự tiêu. Phương pháp này phải được thực hiện tại bệnh viện vì cũng có khi khối thai vẫn tiếp tục phát triển sau khi dùng thuốc bắt buộc phải điều trị phẫu thuật.
– Điều trị phẫu thuật nội soi là phương pháp ưu tiên trong điều trị phẫu thuật thai ngoài tử cung hiện nay vì tính ưu việt như vết mổ nhỏ # 1 cm , thời gian nằm viện ngắn ( 2 ngày ) và tính thẫm mỹ cao .Qua nội soi có thể bảo tồn tai vòi ( chỉ lấy khối thai và giữ nguyên tai vòi ) nhất là ở những người chưa đủ số con hoặc cắt bỏ tai vòi nếu tổn thương không thể bảo tồn được.
Điều trị thai ngoài tử cung đã vỡ:
Phẫu thuật nội soi nếu tình trạng bệnh nhân ổn định hoặc mổ hở nếu đã có choáng , có thể truyền máu hoặc không tùy vào lượng máu mất và thể trạng của bệnh nhân, phẫu thuật có thể bảo tồn hoặc cắt bỏ tai vòi tùy thuộc vào tổn thương ở tai vòi ).
Tại BV Vạn Hạnh trong năm 2010 tỉ lệ phẫu thuật nội soi thai ngoài tử cung là 91,6% trong khi mổ hở chỉø 8,4% vì đến muộn trong tình trạng choáng ( máu mất từ 1200ml đến 1900ml ) trong đó một nửa số bệnh nhân mổ hở phải truyền máu.
Vì vậy khi có các dấu hiệu nghi ngờ thai ngoài tử cung ( trễ kinh , rong huyết , đau bụng ) cần phải đến khám ngay tại bệnh viện để được phát hiện sớm khi thai ngoài tử cung chưa vỡ sẽ giảm được tình trạng mất máu , tăng khả năng giữ lại vòi trứng và giúp rút ngắn thời gian hồi phục sau mổ cho người bệnh.
6- Phòng ngừa thai ngoài tử cung:
Thai ngoài tử cung là một trong những nguyên nhân gây vô sinh. Do đó để giảm tỉ lệ thai ngoài tử cung phải giữ vệ sinh phụ nữ tốt , khám và điều trị hiệu quả các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, hạn chế các trường hợp nạo phá thai , quan hệ tình dục an toàn nhằm phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng là biện pháp hữu hiệu nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý phụ khoa.
