U xơ tử cung là bệnh lý phụ khoa phổ biến ở mọi độ tuổi, gặp nhiều ở phụ nữ trong giai đoạn sinh đẻ, đang mang thai kéo dài đến thời kì mãn kinh. Đây là hiện tượng các những khối u lành tính, đặc, mật độ chắc, giới hạn rõ ở cơ tử cung. Vị trí của u xơ có thể nằm dưới thanh mạc, niêm mạc, trong lớp cơ và thậm chí là bên ngoài tử cung,..

Nguyên nhân gây ra u xơ tử cung

Có một số nhận định cho rằng sự gia tăng quá mức của estrogen làm rối loạn nội tiết tố nữ, hậu quả của thừa cân hoặc do yếu tố di truyền,… gia tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung.

Do đó khi u xơ được phát hiện, nó có thể tiếp tục phát triển cho đến khi mãn kinh. Khi nồng độ hormone estrogen giảm xuống vào thời kỳ mãn kinh, khối u xơ tử cung có thể sẽ nhỏ lại.

Vì không có nguyên nhân chính xác nên phụ nữ ở độ tuổi sinh sản từ 16-50 tuổi nên đi khám định kỳ, đều đặn, siêu âm u xơ tử cung để phát hiện sớm bất thường và có phương pháp điều trị, theo dõi hợp lý.

Các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết u xơ tử cung

Thông thường khối u xơ được phát hiện khi chị em đi khám phụ khoa hoặc siêu âm. Một số khác tình cờ phát hiện bệnh khi thăm khám hiếm muộn. (2)

Hầu hết nhân xơ tử cung không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và không cần điều trị tuy nhiên cần được theo dõi thường xuyên bởi các bác sĩ sản khoa. Đối với những khối u xơ lớn hoặc có nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:

• Kinh nguyệt nhiều hoặc chu kỳ kinh kéo dài(>8 ngày)
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều
• Chảy máu âm đạo từ 2 lần/tháng gọi là tình trạng rong huyết
• Đau vùng chậu
• Đi tiểu thường xuyên
• Táo bón
• Đau lưng dưới
• Đau và chảy máu khi giao hợp
• Khí hư ra nhiều
• Cảm giác đầy bụng, chướng bụng
• Khó mang thai

Sau khi chị em trải qua thời kỳ mãn kinh, lượng hormone trong cơ thể suy giảm, do đó các triệu chứng của u xơ tử cung thường ổn định hoặc biến mất.

U xơ tử cung được chẩn đoán và điều trị như thế nào

Cận lâm sàng

• Siêu âm bụng (đối với phụ nữ chưa quan hệ tình dục) và siêu âm đầu dò âm đạo (đối với phụ nữ đã quan hệ tình dục): Xác định chính xác số lượng, kích thước, vị trí u…
• Trường hợp khó như u to hay cần chẩn đoán phân biệt với khối u vùng chậu không phải là u xơ có thể chụp CT hoặc MRI

Chẩn đoán phân biệt

• Khối u hạ vị: Có thai, polyp tử cung, lạc nội mạc ở cơ tử cung…
• Đau vùng chậu: Do lạc nội mạc buồng trứng, lạc nội mạc ở cơ tử cung, có thai ngoài tử cung, viêm phần phụ…
• Ra huyết âm đạo bất thường do bệnh lý tăng sinh nội mạc tử cung, không rụng trứng…

Điều trị u xơ tử cung có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của u xơ, cũng như những triệu chứng mà khối u gây ra. 

Chỉ định điều trị tùy thuộc vào nhiều yếu tố, các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay như: Điều trị nội khoa, điều trị can thiệp ít xâm lấn hoặc phẫu thuật.

U xơ không triệu chứng không cần điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân cần được đánh giá lại định kỳ ( mỗi 6 đến 12 tháng).

Khi người bệnh có triệu chứng, có thể điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật bóc tách khối u, cắt tử cung bán phần hoặc cắt tử cung hoàn toàn. Điều trị bằng thuốc là phương pháp điều trị tạm thời và bệnh nhân phải duy trì uống thuốc thường xuyên trong một thời gian (tức là dùng hormone thường xuyên).

U xơ tử cung có thể dẫn đến các nguy cơ nào

U xơ có thể làm tăng nguy cơ vô sinh. Trong thời kỳ mang thai, chúng có thể gây ra sảy thai tự nhiên tái phát, những cơn co thắt sớm, hoặc là ngôi thai nhi bất thường hoặc thực hiện việc mổ lấy thai là cần thiết. U xơ tử cung có thể gây ra chảy máu sau sinh.

Ngoài ra u xơ tử cung còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

Thiếu máu: Do kinh nguyệt nhiều và kéo dài làm cho bệnh nhân mất máu. Có thể mất máu ít gây triệu chứng da xanh, hoa mắt chóng mặt. Nhưng cũng có thể mất máu nhiều gây trụy mạch cần phải xử trí cấp cứu ngay.

Nhiễm khuẩn: Có thể gây nhiễm khuẩn đường sinh dục dưới, nhiễm khuẩn đường sinh dục trên hoặc nhiễm khuẩn tại khối u. Thường gặp ở những u xơ dưới niêm mạc gây chảy máu nhiều và kéo dài.

Chèn ép: Tùy theo vị trí và kích thước của khối u mà gây ra những triệu chứng chèn ép khác nhau, các khối u xơ lớn có thể đè lên bàng quang và niệu quản, áp lực này có thể dẫn đến tổn thương thận

Xoắn cuống nhân xơ: Là biến chứng hay gặp đối với nhân xơ dưới phúc mạc có cuống. Triệu chứng giống như một trường hợp u nang buồng trứng xoắn: bệnh nhân đau bụng đột ngột ở vùng hạ vị, đau tăng dần và kèm theo choáng, bụng có cảm ứng phúc mạc.

Thoái hóa: Khi khối u to thường bị thiếu dưỡng nên dễ bị thoái hóa dưới nhiều hình thức khác nhau: thoái hóa kinh, thoái hóa nhảy, thoái hóa nang. Những hình thức thoái hóa này tạo nên những u xơ mềm hoặc cứng làm cho việc chẩn đoán dễ bị sai lạc.

Biến chứng khi mang thai: Thai dễ bị sẩy hoặc đẻ non, rau bám bất thường có thể gây rau tiền đạo hoặc rau cài răng lược, ngôi thế bất thường, u tiền đạo băng huyết do đờ tử cung và sót rau.

U xơ tử cung được chỉ định phẫu thuật khi

• U xơ tử cung dưới niêm mạc được chỉ định mổ tuyệt đối
• Khối u vùng chậu to lên nhanh
• Chảy máu tử cung tái phát không đáp ứng điều trị bằng thuốc
• Đau nhiều hoặc kéo dài hoặc áp lực nặng (ví dụ, đòi hỏi phải có opioid để kiểm soát đau hoặc bệnh nhân không thể chịu đựng được)
• Tử cung lớn tạo thành một khối u ở bụng, gây ra các triệu chứng về đường niệu hoặc đường ruột hoặc ép lên các cơ quan khác và gây ra rối loạn chức năng (ví dụ như chứng thận ứ nước, thường xuyên đi tiểu, đau khi quan hệ)
• U xơ tử cung có kích thước lớn, tử cung tương đương với thai 3 tháng, nguy cơ chèn ép lên các cơ quan khác của ổ bụng gây đau đớn hoặc thoái hóa.
• U xơ tử cung gây triệu chứng rối loạn kinh nguyệt, đặc biệt là chứng rong kinh, rong huyết, cường kinh kéo dài không đáp ứng với điều trị nội tiết.
• Khối u kích thước lớn chèn ép lên niệu quản gây thận ứ nước và các triệu chứng đường tiểu.
• U xơ tử cung cản trở quá trình trứng đã thụ tinh làm tổ ở niêm mạc tử cung, gây khó có thai hoặc nguy cơ chèn ép vào thai nhi gây sảy thai, dị dạng khuyết tật.
• U xơ tử cung nằm trong dây chằng rộng.

Cách thức phẫu thuật có thể là bóc u xơ hoặc cắt tử cung, nếu bệnh nhân không còn nhu cầu sinh con thì cắt tử cung là cách điều trị dứt điểm mà không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục sau này của người bệnh.

Điều trị u xơ tử cung bằng phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu của bệnh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Để biết được trường hợp của bản thân có nên phẫu thuật hay không, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ về phương pháp điều trị phù hợp với mình, đồng thời tuân thủ tốt các hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu.

Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh có nền tảng nhân lực gồm đội ngũ giáo sư, bác sĩ, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán, điều trị, thường xuyên cập nhật các phác đồ hiện đại trong tư vấn chăm sóc sức khỏe thăm khám và điều trị, phẫu thuật các bệnh phụ khoa. Do đó, người bệnh có thể an tâm khi đến thăm khám và điều trị bệnh.

Xem thêm: Điều trị trường hợp U xơ tử cung to 2.1 kg trên bệnh nhân độc thân tại Bệnh viện Vạn Hạnh

(theo BS Phan Kim Chung
Bệnh viện Đa Khoa Vạn Hạnh)

📥 Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”
⏱⏱ Trên 2️⃣0️⃣ năm kinh nghiệm chữa trị đồng hành cùng bạn bảo vệ sức khỏe:
📞 Hotline 0️⃣2️⃣8️⃣.3️⃣8️⃣6️⃣3️⃣.2️⃣5️⃣5️⃣3️⃣
🌐 Website benhvienvanhanh.vn
🏫 Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh