Hoại tử chỏm xương đùi (hoại tử vô mạch) là tình trạng mô xương bị chết do nguồn máu cung cấp cho xương bị gián đoạn, lâu dần hình thành các ổ khuyết xương, cuối cùng là sự phá hủy sụn và xương.
Giai đoạn đầu hoại tử chỏm xương đùi thường không gây ra triệu chứng. Khi tình trạng nặng hơn, người bệnh sẽ có những triệu chứng sau:
- Đau ở phần háng, mông, có khi lan xuống vùng đùi. Ngoài ra, một số người bệnh cũng bị đau khớp gối gây nhầm lẫn với thoái hóa khớp gối.
- Đau ở 1 hoặc 2 bên khớp háng. Cơn đau thường tăng lên khi vận động hoặc đứng lâu do tạo áp lực lên xương. Trường hợp nặng người bệnh có thể vẫn cảm thấy đau ngay cả khi nằm, nghỉ ngơi
- Ở giai đoạn muộn, khớp háng bị đau nhiều và khó vận động khi thực hiện các động tác xoay trong, xoay ngoài, dạng, khép, gấp, duỗi. Vì vậy người bệnh thường có dáng đi khấp khiễng
Chẩn đoán hoại tử vô mạch
Sau khi hỏi thăm về các triệu chứng lâm sàn, bệnh nhân sẽ chỉ định bệnh nhân làm các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán như:
- X-Quang: Phương pháp này đơn giản và ít tốn kém nhất, có thể phát hiện tình trạng bệnh ở giai đoạn tiến triển khi cho thấy sự thay đổi về khớp, xơ xương, liềm sáng/hốc sáng trên xương, xẹp phần xương chết
- MRI (cộng hưởng từ): Phát hiện sớm bệnh hoại tử chỏm chỏm xương đùi ở những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ nhưng chưa xuất hiện triệu chứng.
Các phương pháp điều trị hoại tử vô mạch chỏm xương đùi
Điều trị nội khoa
Không dùng thuốc
- Tránh tì đè, tác động mạnh tại vùng tổn thương
- Hạn chế vận động mạnh, dùng nạng hỗ trợ nếu cần thiết
- Tập phục hồi chức năng.
- Điều trị các bệnh lý nền ổn định
- Không sử dụng rượu, thuốc lá
Dùng thuốc
- Chống viêm giảm đau không steroid: Giảm các triệu chứng đau. Thuốc không nên dùng kéo dài, chỉ dùng vừa đủ để người bệnh giảm các triệu chứng lâm sàng.
- Canxi và vitamin D: là nguyên liệu giúp cho quá trình tạo xương. Thiếu canxi, vitamin D khiến quá trình tổn thương của hoại tử vô mạch có thể diễn ra nhanh hơn
- Thuốc chống hủy xương Biphosphonat. Thuốc có tác dụng giảm hoạt động của tế bào tiêu xương, giúp giảm tổn thương xương.
Điều trị ngoại khoa
Trong hoại tử vô mạch, đặc biệt hoại tử vô mạch chỏm xương đùi, đa phần bệnh nhân cần can thiệp ngoại khoa, điều trị ngoại khoa cũng giúp giải quyết triệt để bệnh hơn ngoại khoa. Điều trị ngoại khoa thương bao gồm chỉnh trục, thay khớp nhân tạo và giải nén khớp. Chỉ định điều trị ngoại khoa (chính xác hơn khi đánh giá bằng cộng hưởng từ) phụ thuộc vào giai đoạn tổn thương, biến chứng của bệnh, thể trạng cơ thể cũng như điều kiện kinh tế của bệnh nhân.
Bệnh tiến triển qua các giai đoạn đau dai dẳng, suy nhược và phá hủy khớp không thể sửa chữa.
Giải nén lõi và ghép xương ngăn chặn sự tiến triển của bệnh hoại tử vô mạch chỏm xương đùi. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng hoặc thất bại của các liệu pháp bảo tồn khớp, bệnh nhân sẽ cần phải phẫu thuật tạo hình khớp háng toàn phần.
Phẫu thuật đối với bệnh nhân hoại tử vô mạch cũng tồn tại một số rủi ro, như biến chứng hậu phẫu thuật: nhiễm trùng vết mổ, tổn thương mạch máu thần kinh, cứng khớp.
Các bệnh lý đi kèm của bệnh nhân cũng làm gia tăng tỷ lệ biến chứng sau mổ.
Thay khớp háng nhân tạo:Đây là phương pháp cuối cùng được áp dụng ở giai đoạn muộn khi các phương pháp khác đã thất bại giúp bệnh nhân đi lại không đau. Tuy nhiên đây là một kỹ thuật khó nên chỉ có ở các bệnh viện lớn và chi phí thực hiện tương đối cao.
Điều trị tế bào gốc: Điều trị các trường hợp hoại tử khớp háng ở giai đoạn sớm, giúp hạn chế các phương pháp xâm lấn sau này. Đây là phương pháp có tính an toàn cao, không gây đau đớn và chi phí thấp hơn so với các phương pháp phẫu thuật.
Đơn vị tế bào gốc Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh với đội ngũ chuyên gia đầu ngành và hệ thống trang thiết bị hiện đại trong lưu trữ, đánh giá chất lượng và quản lý sản xuất tế bào trị liệu,..là đơn vị tiên phong trong việc trị liệu té bào gốc các bệnh về xương khớp.
(theo TS.BS Trần Đặng Xuân Tùng – Đơn vị Tế Bào Gốc
Bệnh viện Đa Khoa Vạn Hạnh)
📥 Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”
⏱⏱ Trên 2️⃣0️⃣ năm kinh nghiệm chữa trị đồng hành cùng bạn bảo vệ sức khỏe:
📞 Hotline 0️⃣2️⃣8️⃣.3️⃣8️⃣6️⃣3️⃣.2️⃣5️⃣5️⃣3️⃣
🌐 Website benhvienvanhanh.vn
🏫 Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh