Theo thông tin cung cấp bởi Hiệp hội Ung thư Mỹ và Tạp chí Ung thư dành cho Bác sĩ lâm sàng, nam giới có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn gấp 2 – 3 lần so với nữ giới. Tại Singapore, ung thư gan là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở nam giới, theo báo cáo của Hiệp hội Ung thư Singapore.

Phân loại ung thư gan

Ung thư gan là một bệnh lý trong đó các tế bào ung thư gây hại phát triển trong các mô ở gan. Có hai loại ung thư gan là Ung thư gan nguyên phát và Ung thư gan thứ phát:

Ung thư gan nguyên phát

Nếu các khối u phát triển từ gan thì được gọi là ung thư gan nguyên phát. Ung thư gan nguyên phát xảy ra khi tế bào ung thư bắt đầu xuất hiện ở gan, và các loại ung thư gan nguyên phát khác nhau thường được đặt tên theo loại tế bào là nguồn gốc khởi phát ung thư.

Loại ung thư gan phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tế bào gan, hay còn được gọi là HCC. HCC phát triển từ sự bất thường của các tế bào cấu trúc gan. HCC hoặc ung thư tế bào gan bắt nguồn từ các tế bào chính ở gan gọi là tế bào gan và chiếm khoảng 85% số trường hợp ung thư gan nguyên phát. Một loại ung thư gan nguyên phát khác ít gặp hơn bắt nguồn từ các tế bào thuộc lớp niêm mạc của ống mật gọi là tế bào lót ống dẫn mật và do đó được gọi là ung thư biểu mô đường mật hoặc ung thư ống mật.

Những loại ung thư gan hiếm gặp hơn:

– Sarcoma mạch máu

– U máu ác tính

Những bệnh ung thư này khởi phát từ các tế bào lót trong các mạch máu của gan. Chúng thường phát triển nhanh chóng.

Ung thư gan thứ phát

Khối u ác tính tại gan nhưng do di căn từ một nơi khác trong cơ thể chứ không phải khởi phát ung thư từ các tế bào gan. Tức là tại Gan cũng xuất hiện của một loại ung thư khác gọi là ung thư gan thứ phát hoặc di căn. Trong trường hợp này, bệnh ung thư chính bắt đầu từ một vị trí khác trên cơ thể và tình trạng lắng đọng thứ phát hình thành trong gan. Vì ung thư di căn từ nơi khác đến gan nên được gọi là ung thư gan thứ phát. Ví dụ, ung thư khởi phát ở phổi và di căn đến gan được gọi là ung thư phổi di căn gan. Trường hợp này sẽ được điều trị giống như ung thư phổi. Hay ung thư đại trực tràng lan sang gan qua dòng máu.

Các yếu tố nguy cơ ung thư gan là gì?

Có 3 yếu tố nguy cơ chính dẫn đến phát triển HCC (loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất) bao gồm viêm gan B mạn tính, viêm gan C mạn tính và sử dụng nhiều đồ uống có cồn. Nguy cơ phát triển HCC của người nhiễm viêm gan B mạn tính cao gấp 100 lần so với người không nhiễm bệnh.

Những yếu tố nguy cơ khác ít gặp hơn bao gồm aflatoxin (một chất độc tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, đậu nành và ngũ cốc mốc), các tình trạng di truyền (ví dụ như thừa sắt, thiếu alpha-1 anti-trypsin) và bất kỳ nguyên nhân gây xơ gan (sẹo ở gan) nào như viêm gan tự miễn.

Làm thế nào để biết mình bị ung thư gan?

Ung thư gan thường không có các dấu hiệu và triệu chứng đặc trưng cho đến khi khối u đã phát triển tới kích thước lớn hoặc di căn. Một số triệu chứng thường gặp của bệnh là sụt giảm cân không rõ lý do, chán ăn, cảm thấy no sau bữa ăn nhỏ, đau và chướng bụng, ngứa và vàng da.

Cụ thể các dấu hiện cảnh báo căn bệnh này bao gồm:

Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Phần lớn người bệnh đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị. Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển:

• Chán ăn
• Đau, nặng tức vùng hạ sườn phải
• Trướng bụng.
• Vàng da, củng mạc mắt,…

​Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:

• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn.
• Luôn có cảm giác ngứa
• Trướng bụng.
• Đau, nặng tức vùng hạ sườn phải
• Vàng da, củng mạc mắt.
• Đi ngoài phân trắng/bạc màu.

Bệnh nhân mắc ung thư gan tiến triển thường có các triệu chứng giống với bệnh gan mạn tính, ví dụ như vàng da, trong đó da và mắt có màu vàng, và sưng bụng do tích tụ dịch. Các triệu chứng khác của bệnh gan tiến triển bao gồm bệnh não (thay đổi trạng thái tinh thần và hoang tưởng) và tình trạng chảy máu ở dạ dày cũng như đường ruột có thể là dấu hiệu của tổn thương gan nặng thường có khả năng phát triển thành ung thư gan.

Một số bệnh nhân cũng có thể bị đau bụng trên ở mức độ nhẹ đến vừa, sụt cân, buồn ngủ (mặc dù vẫn ngủ bình thường), chán ăn hoặc có khối lộ rõ ở vùng bụng trên. Vấn đề là hầu hết những triệu chứng này có thể xảy ra do nhiều loại bệnh phổ biến ảnh hưởng đến gan và các cơ quan lân cận khác, ví dụ như dạ dày và ruột, khiến bệnh nhân khó nhận biết được các triệu chứng từ sớm.

Có thể phát hiện sớm ung thư gan không?

Kiểm tra gan định kỳ có thể giúp bác sĩ phát hiện và điều trị sớm ung thư gan, khi bệnh mới chỉ giới hạn ở một vùng trên cơ thể và có thể cắt bỏ dễ dàng hơn thông qua phẫu thuật. Việc phát hiện sớm có thể giúp đưa ra các phương pháp điều trị hiệu quả hơn và nâng cao cơ hội sống sót. Những người nhiễm viêm gan B mạn tính và có sẹo ở gan (xơ gan) do viêm gan C hoặc các nguyên nhân khác bị tăng nguy cơ mắc ung thư gan và cần được tầm soát ung thư gan định kỳ.

Quy trình tầm soát bao gồm:

• Xét nghiệm máu từ 3 – 6 tháng một lần để tìm alpha-fetoprotein (AFP)
• Siêu âm gan từ 6 – 12 tháng một lần

Chẩn đoán và đánh giá tình trạng ung thư gan

Các xét nghiệm và thủ thuật dưới đây có thể được thực hiện để chẩn đoán ung thư gan và cho biết giai đoạn phát triển ung thư:

• Khám lâm sàng để kiểm tra các dấu hiệu sức khỏe chung. Khám ổ bụng cũng sẽ được thực hiện để kiểm tra xem có cục u cứng trong gan và tình trạng sưng bụng hay không.
• Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan và nồng độ alpha-fetoprotein (AFP), chỉ số này có thể cao hơn ở những người mắc ung thư gan nguyên phát (HHC).
• Siêu âm gan sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh về gan và cho thấy bất kỳ u hiện có nào. Đây là một thủ thuật không đau thường chỉ kéo dài trong vài phút.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) ổ bụng để tạo ra hình ảnh gan 3 chiều. Kỹ thuật này có thể tạo ra hình ảnh chi tiết hơn, cho thấy kích thước và vị trí của u cũng như việc u đã lan rộng ra hay chưa.

Mặc dù có thể chẩn đoán ung thư gan dựa vào nồng độ AFP trong máu và hình ảnh MRI cụ thể, nhưng đôi khi vẫn cần thực hiện sinh thiết gan để xác nhận chẩn đoán. Nếu ung thư chưa lan rộng và có khả năng cắt bỏ, khi đó có thể sẽ không thực hiện sinh thiết. Lý do là vì có nguy cơ thấp rằng ung thư sẽ lan rộng theo con đường tạo thành khi kim sinh thiết được đâm vào và rút ra. Trong trường hợp này, chẩn đoán sẽ được xác nhận sau khi phẫu thuật cắt bỏ u.

• Công nghệ gen SPOT-MAS: phát hiện sớm ung thư gan nhờ các dấu gen đặc trưng
  • Ung thư ngắt nguồn từ các đột biến gen và việc phát hiện sớm các dấu ấn đặc trưng này phóng thích vào máu sẽ giúp các bác sĩ điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.
  • ứng dụng kỹ thuật giải trình tự gen thế hệ 2 để phát hiện các chỉ dấu phân tử đặc trưng của tế bào ung thư (ctDNA) phóng thích vào máu và dự báo vị trí của khối u dựa trên dữ liệu máy, từ đó:
  • Giúp phát hiện nhiều loại ung thư cùng lúc, trong đó có ung thư gan, giảm thiểu được chi phí tầm soát
  • Kết quả chính xác cao, với độ đặc hiệu lên đến > 95%

Những câu bạn nên hỏi bác sỹ khi thăm khám bệnh ung thư gan

– Tôi sẽ cần làm những xét nghiệm nào?

– Các xét nghiệm sẽ được tiến hành ở đâu?

– Làm thế nào và khi nào tôi sẽ nhận được kết quả xét nghiệm?

– Ai sẽ giải thích kết quả xét nghiệm cho tôi?

Tình trạng ung thư của bạn nghiêm trọng tới mức nào?

Nếu bạn bị ung thư gan, bác sĩ sẽ cần xác định tình trạng di căn của khối u thông qua việc đánh giá giai đoạn bệnh. Bác sĩ cần đánh giá giai đoạn ung thư của bạn nhằm quyết định phương pháp điều trị nào là tốt nhất. Bạn có thể mắc ung thư ở giai đoạn 1, 2, 3 hoặc 4. Con số này càng nhỏ chứng tỏ ung thư càng ít di căn. Ở giai đoạn muộn, giả sử như giai đoạn 4, ung thư có thể đã di căn ra ngoài gan.

Các bác sĩ cũng có thể phân nhóm ung thư gan đơn giản hơn, dựa trên việc khối u có thể được cắt bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật hay không.

Phương pháp điều trị cho bệnh nhân ung thư gan sẽ tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh (nghĩa là kích thước u và việc ung thư đã lan sang các bộ phận khác trên cơ thể chưa) cũng như tình hình sức khỏe tổng thể của bệnh nhân

Các phương pháp điều trị ung thư gan

– Phẫu thuật

– Phá hủy khối u

– Nút mạch

– Xạ trị

– Liệu pháp miễn dịch

– Liệu pháp nhắm trúng đích

– Hóa trị liệu

Bác sĩ có thể chỉ định kế hợp nhiều phương pháp để điều trị, để cho ra kết quả điều trị tốt hơn, việc lựa chọn phương phá điều trị cho từng người bệnh sẽ tùy thuộc vào:

– Giai đoạn bệnh ung thư

– Chức năng gan của bạn

– Cơ hội cải thiện tình trạng bệnh hoặc điều trị khỏi mà một phương pháp mang lại.

– Tuổi của bạn

– Các vấn đề sức khỏe khác mà bạn gặp phải

– Cảm nhận của bạn về phương pháp điều trị và các tác dụng phụ đi kèm.

_______________________________________

? Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”
⏱⏱ Trên 2️⃣0️⃣ năm kinh nghiệm chữa trị đồng hành cùng bạn bảo vệ sức khỏe:
? Hotline 0️⃣2️⃣8️⃣.3️⃣8️⃣6️⃣3️⃣.2️⃣5️⃣5️⃣3️⃣
? Website benhvienvanhanh.vn
? Địa chỉ: 781/B1-B3-B5 Lê Hồng Phong, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh